Şantiyelerde yapılacak işe uygun olarak seçilen iskeleler, güvenli çalışma ortamı oluşturmak ve çalışanların güvenli bir biçimde işlerini yürütebilmesini sağlamak için kurulur. İskelelerin en önemli özelliği; yüksekte güvenli çalışmaya imkan tanımasıdır. Bu bağlamda “Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetmeliği” kapsamında güvenlikli iskele kurulumu ve sökümü yetkili kişiler tarafından yapılmalıdır.
İskele Kurulumunda Dikkat Edilecek Hususlar
- Cephe iskelelerin kurulum ve söküm planları inşaat mühendisi veya inşaat teknikeri tarafından hazırlanmalıdır. İskele kurum söküm işlerinde belirtilen hususların koordinasyonu ve kontrolü için yetkili kişi görevlendirilmelidir.
- İskele montajında kullanılacak tüm parçalar, kurulum öncesi kontrol edilmeli; gerekirse kırık, çatlak veya kullanılmaz haldeki parçalar yenisiyle değiştirilmelidir.
- İskelenin kurulacağı zeminin düz ve hesaplanan yükleri taşıyabilecek kapasitede olduğundan emin olmalıdır.
- İskele kurulumu öncesinde kurulum alanının çevresinde yer alan araç ve yaya yolları, gerilim hattı gibi alanların güvenliği sağlanmalıdır. Kurulum alanına yakın civarda elektrik hatları var ise hatlardaki enerji mutlaka kesilmelidir.
- İskele kurulum standartlarında dikkat edilecek hususlar noktasında iskele üreticisinin talimatları ile iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği çerçevesinde hareket etmek çok önemlidir.
- İskelenin zemine aktardığı yükün altlık kullanılarak geniş bir alana dağılması sağlanmalıdır. Zemin eğimliyse sabit ve ayarlanabilir taban parçaları kullanılmalıdır.
- Sağlam olmayan gevşek zeminlerde kuvvetlendirme yapılamıyorsa iskele kurulumu gerçekleştirilmemelidir.
- İskele girişlerinde güvenli alanlar oluşturulmalı, iskele kurulumu tamamen bitmeden asla kullanılmamalıdır.
- İskelenin kurulumu bitmeden önce şantiye alanına yetkisiz kişilerin girmesine izin verilmemeli ve iskele çalışma bölgesinde uygun yerlere uyarı-ikaz levhaları konulmalıdır.
- İskele, ağ ve branda ile kaplanarak daha güvenli hale getirilmelidir.
- İskele montajında yatay kullanım platformları yerleştirilirken boşluklar olmadan sabitlenmelidir.
- Ana ve ara korkuluklar tüm katlarda bulunmalıdır.
- Katlar arası güvenli geçiş için iskele merdivenleri kullanılmalıdır.
- İskele parçalarının yukarı çekilmesinde makara ya da asansör sistemi kullanılmalıdır.
- İskeleler, işin kapasitesine göre belirlenen sayıda ve nitelikte ankraj kullanılarak yapıya sabitlenmelidir.
- İşin kapsamı dahilinde çapraz takviyeler de iskele kurulumunda kullanılmalıdır.
- Uzun süre kullanılacak olan iskelelerin haftalık olarak yetkili kişi tarafından güvenli olup olmadıklarına dair denetimi yapılmalıdır.
- İskele kurulumunda mafsallı kelepçeler kullanılmamalıdır.
- Olumsuz hava koşullarında iskelelerde kaymayı önleyici tedbirlerin alınması gereklidir.
- İskeleler üzerine ağır malzemeler bırakılmamalıdır.
İskele Sökümünde Dikkat Edilecek Hususlar
- Sökümü yapılacak iskele parçalarının düzenli bir şekilde istiflenmesi için uygun bir bölge belirlenmelidir.
- İskelelerde çapraz takviyeler önemli olduğundan söküm öncesi bu parçalar alınmamalıdır.
- İskele sökümü sırasında kurulumun tam tersi bir uygulama ile en üst kattan başlayarak söküm işlemi yapılmalıdır.
- Ankrajların ve kalasların alınması ile söküme başlanır.
- İskele söküm esnasında iskele parçalarının yere düşmesini engellemek amacıyla güvenlik korkulukları yapılmalıdır.
- Söküm ekibi mutlaka kişisel koruyucu donanımlar (baret, gözlük, koruyucu ayakkabı, kaymaz eldiven) kullanmalıdır. Paraşüt tip emniyet kemeri kullanmalıdır.
- Tüm iskele parçaları güvenli bir biçimde düzgünce toplanmalıdır.